Bestuurders beschouwen - 18 - Jacoline Hartman - West Betuwe
Vrijdag 9 februari 2024 | Arno voor de Poorte
GELDERMALSEN - In deze reeks artikelen delen bestuurders van de gemeenten binnen ons uitzendgebied hun visie op actuele, maatschappelijke en lokale thema’s. In deze achttiende aflevering deelt wethouder Jacoline Hartman (55) van de gemeente West Betuwe haar visie op wat er speelt in haar gemeente. “De grote processen vragen om goede samenwerking en toekomstvisie met realiteitszin.”
Wethouder Hartman heeft de ‘Bouwportefeuille’ met daarin onder andere: Wonen, Ruimte, Openbare Ruimte, Grondzaken, Verkeer en Mobiliteit. Ze wijst op de huidige crises in Nederland. “Die liggen op het gebied van zorg, wonen en energie. Dat sijpelt naar beneden, naar ons als gemeente. Daarnaast heeft de overheid veel taken overgeheveld naar de gemeenten. Dit knelt enorm, omdat er geen compensatie tegenover staat. Wel de taken, maar niet de knaken.”
Grote uitdagingen Ze ziet zich met het college voor grote uitdagingen gesteld. “Met beperkte ambtelijke capaciteit en uitdagingen zoals stikstof, netcongestie en spuitzoneproblematiek willen we de wooncrisis ombuigen en woonruimte realiseren. Wat dat betreft hebben we plannen voor de korte en lange termijn. Dat vraagt om een visie, een stip op de horizon.” Vroeger zette het Rijk de lijnen uit. Dat is sinds circa 2010 veranderd. “In de afgelopen twaalf, dertien jaar is structureel te weinig gebouwd in de regio,” zegt Jacoline hierover. “De opvatting over bouwen luidde toen: ‘Je bouwt voor leegstand.’ Maar dat was een misvatting. We moeten altijd blijven bouwen, crisis of geen crisis. Dat is de les die we leren uit het verleden.”
Externe factoren In de visie van de wethouder hadden we als samenleving vroeger crises door externe factoren. Zoals woningnood als gevolg van de Tweede Wereldoorlog. Nu ervaren we schaarste die niet op de korte termijn valt te regelen. Van een crisis valt ook veel te leren. “Never waste a good crisis,” zegt ze hierover. “We leren hier ook heel veel van, zoals bijvoorbeeld: regel eerst de infrastructuur voordat je gaat bouwen. Geef kansen aan nieuwe woonvormen, zoals microwoningen die op korte termijn een positieve bijdrage gaan leveren aan de huisvesting van onze jeugd. We zitten in een energiestransitie met een infrastructuur die meer dan vijftig jaar oud is. Voorheen was het maken van aansluitingen en het leveren van energie vanzelfsprekend. Dat is niet meer zo. Daarmee zullen we bij de vraag hoe we omgaan met onze schaarse ruimte ook rekening moeten gaan houden.”
Nieuwe visie en projecten Deze tijd leent zich er tegelijkertijd uitstekend voor om een nieuwe visie en projecten te ontwikkelen vindt de wethouder. Dat geldt voor zowel het gebruik van de ruimte als de energievraagstukken. “Ik verwelkom met mijn collega-wethouder Joke van Vrouwerff, die duurzaamheid in haar portefeuille heeft, graag alternatieve vormen van duurzame energieopwekking en -opslag. Dit soort grote processen vraagt om een solide samenwerking.”
Grote zorgen én kansen De wethouder heeft grote zorgen over de druk op de woningmarkt. “De behoefte aan woningen is groot. Daar werken we hard aan. We willen bouwen in alle kernen. We bouwen voor alle doelgroepen, jeugd en senioren, tweederde betaalbaar (huur en koop) waarvan een derde sociale woningbouw. Ook voor bijzondere doelgroepen moet aandacht en ruimte zijn. De Woonzorgvisie die we onlangs naar de gemeenteraad hebben gestuurd, geeft daar invulling aan."
In Beesd-Noord komen voor 2030 150 woningen en in het centrum van Beesd is ruimte voor 20 tot 25 woningen als de locatie van één van de scholen vrijkomt door het samengaan van twee scholen onder één dak. In Rhenoy komen betaalbare koopwoningen, in Heukelum sociale huurwoningen en ook in Hellouw wordt woningbouw mogelijk gemaakt. ”De woningbouw is een zorg en een kans. Bijzondere woonvormen zoals woningsplitsing, flexwoningen, tiny houses en microwoningen bieden kansen om sneller woonruimte te realiseren. Bij woningbouw is commitment van de omgeving en het versnellen van processen van belang,” stelt wethouder Hartman. “We voelen weleens belemmering in die processen. Aan de ene kant wil iedereen dat we veel en snel woningen bouwen. Daarvoor is versnelling van procedures nodig. Anderzijds zeggen mensen tegelijkertijd: ‘maar niet in mijn directe woonomgeving’. Dat komt de samenleving en samenhang niet ten goede, want we willen eigenlijk allemaal hetzelfde: een veilige, leefbare samenleving en daar horen voldoende huizen bij. Hoe kunnen we anders essentiële voorzieningen, zoals scholen, winkels, dorpshuizen in de dorpen en stadjes behouden? Ik vraag hiervoor aandacht bij bezorgde omwonenden. Bij nieuwe ontwikkelingen houden we zoveel mogelijk rekening met de omgeving. Laten we samen ook aandacht houden voor het belang van de vele woningzoekenden en de toekomst van de dorpen en stadjes. De samenleving is meer dan een verzameling van afzonderlijke individuen. De samenleving maken we samen.”
Gebrek aan doorstroming op onze wegen Een andere grote zorg van de wethouder betreft de doorstroming op de snelweg A2. ”Of eigenlijk liever: het gebrek aan doorstroming. En het sluipverkeer dat hierdoor ontstaat. Kijk hierbij - net als bij de bouwprojecten - eerst naar de bestaande wegenstructuur. Nu is het zo dat lokaal verkeer opstroopt en vaststaat op de binnenwegen.” De wethouder heeft in regionaal verband een paar stappen naar voren gezet door het onderwerp in de media en Tweede Kamer over het voetlicht te brengen. “De A2 en het sluipverkeer staan nu op de agenda en er is een motie over ingediend en aangenomen. Onze lobby is succesvol geweest. Nu moeten we verder doorpakken. ”
Trots op woningbouwimpulssubsidie “Als eerste komt de woningbouwimpuls in mijn gedachten”, stelt de wethouder. De gemeente West Betuwe heeft in juni 2023 een woningbouwimpulssubsidie van 3,7 miljoen euro binnen gehaald. Hiermee kunnen we de bouw van 600 woningen in De Plantage in Meteren versnellen.” Daarnaast is zij er trots op dat het college het mogelijk maakt om oude projecten die lang stil hebben geleden nu eindelijk los te trekken. “En dat er gebouwd gaat worden in kernen waar lang niet is gebouwd, zoals Beesd-Noord, Haaften-centrum, Hellouw en Ophemert.” Wat de wethouder betreft volgen er snel meer kernen.
Persoonlijke boodschap Wethouder Hartman is een groot pleitbezorger van het gezamenlijk bouwen aan een aangenaam leefklimaat. “We stropen samen de mouwen op om met elkaar in deze uitdagende en ook cruciale tijd de bouwstenen van onze samenleving te leggen die leiden tot mooie vergezichten en aansprekende resultaten.”